تاریخچه هومیوپاتی در طب باستان

در این نوشتار در تلاش هستم برای جلوگیری از طولانی شدن مطلب ، تنها گزیده ای از تاریخچه هومیوپاتی در طب باستان را به شما عزیزان معرفی نمایم.

تاریخچه قانون مشابهت در هومیوپاتی :

پیشینه قانون مشابهت به دوران فراعنه و یونان باستان بازمی گردد.

بقراط ، (460- 350  پیش از میلاد مسیح)  پزشک یونان باستان را اولین فردی میدانند که اشاراتی به اصل مشابهت در درمان بیماری ها داشته است.

• HIPPOCRATES(460-350 B.C) : BY SIMILAR  THINGS  A  DISEASE IS PRODUCED  AND  THUROUGHTHE  APLICATION  OF  THE LIKE , IT IS CURED .

(بوسیله چیزهایی همسان آنچه که بیماری را ایجاد می کنند و به واسطه کاربرد و استفاده مشابه، درمان این است .)

همچنین در تاریخ آمده است که ، ده قرن پیش از میلاد مسیح  نیز دانشمندان و عرفای هندو این قانون را شرح داده اند و به وجود آن و اهمیت آن در درمان بیماری ها آگاه بوده اند .

گالن نیز دیگر طبیب یونان بود ( 130 -200 بعداز میلاد مسیح ) که به  اصل مشابهتاشاره کرده است .

( شفای طبیعی بوسیله مشابه )      GALEN(130-200 A.D) :NATURAL CURE BY THE LIKES.

مثلا یونانی ها درمان استفراغ را با مواد قی آور( استفراغ آور ) توصیه می کرده اند.

نشانه های استفاده از  اصل مشابهت در فرهنگ و پزشکی ایرانی نیز فراوان وجود دارد.

مثلا کسی که بر اثر ترس دچار یرقان می شده است را مجددا به طریق مشابهی میترساندند.

و یا از لاشه عقرب برای تهیه مرهم ناحیه عقرب گزیدگی استفاده می کردند.
کم نیستند داروهای گیاهی که در طب سنتی ایران بر اساس  قانون مشابهت تجویز می شده اند.مثلا استفاده از گیاه خون سیاوشان  یا BLOOD ROOT که برای درمان مشکلات سرماخوردگی، التهاب ریه ، سرفه و آنفلوآنزا مورد استفاده قرار میگیرد از این جمله است . گیاه  دل آشوب یا پنج انگشت AGNUS CASTUS نیز که در درمان مشکلات رحمی و اختلالات قاعدگی کلربرد دارد نیز بر اساس قانون مشابهت استفاده می شود.

در ایران باستان مفهومی به نام پادزهر وجود داشت که متاسفانه به مرور زمان مفهوم آن دچار دگرگونی شد . عبارت پاد را معمولا به عنوان پیشوند یا پسوند در کنار کلمه ای دیگر استفاده میکرده اند. پاد به معنی مشابه و همگون و البته برتر بوده است . و هرگاه در کنار عبارتی قرار میگرفته آن کلمه را به معنای مشابه اما برتر تغییر میداده است . مثلا عبارت پادزهر به معنی ماده ای بوده که از جنس و مشابه زهر بوده ، اما برتر از آن ، و در صورت استفاده برای انسان سالم ، عملکردی مانند زهر و سم داشته و به همین دلیل میتوانسته در درمان آن زهر موثر باشد . و یا در ادبیات ایران باستان عبارت پادشاه به معنای فردی بوده از جنس و مشابه شاه ، اما به نوعی برتر از آن .
در نتیجه با آگاهی از اصل مشابهت در درمان ، متوجه میشویم که در ایران نیز با مفهوم مشابه درمانی آشنا بوده اند و از پادزهر به طریق مشابه درمانی یا HOMEOPATHY استفاده میکرده اند.
در قرون پانزدهم وشانزدهم میلادی ، پزشکی سوئیسی به نام تئوفاستوس وون بومباست , Dr Theophastus Von Bombast 1493-1541) ),یا پاراسلسوس ، که از سرآمدان و پیشگامان پزشکی آن زمان بود به اصل مشابهت اعتقاد داشته و با افرادی که سعی داشتند تا با دادن داروهایی که ضد عوارض بیماری عمل میکردند بیمار را به اصطلاح درمان کنند ،مخالف بود.
همچنین او تئوری به نام تئوری امضاء DOCTRINE OF SIGNATURES داشته است که در آن بیان میدارد که دارویی متناظر هر بیماری در طبیعت وجود دارد که شکل ، رنگ،بو،رفتار گیاه و سایر ویژگیهای گیاه به عنوان راهنمایی برای استفاده درمانی از گیاهان مورد استفاده قرار میگرفته.مثلا گیاه مامیران کبیر CHELIDONIUM که از مهمترین داروهای هومیوپاتی برای رفع یرقان ( زردی ) است ،به رنگ زرد میباشد.حتی نام برخی گیاهان با عملکرد آنها روی بدن مرتبط بوده است .مثلا گیاه گره استخوان SYMPHYTOM برای جوش خوردن استخوان شکسته شده به کار میرود و یا گل عینکی یا همان گل چشمک یا حشیشه النور برای مشکلات چشم استفاده میشود.و یا گیاه زبان در قفا یا STAPHISAGRIA که برای درمان کسانی که در مقابل ظلم و ناملایمات، زبانی برای بیان ندارند و حرف خود را پنهان میکنند کاربرد دارد.
گیاه مامیران کبیرCHELIDONIUM/موثر در درمان بیماری های کبدی که منجر به یرقان(زردی)می شود
VON BOMBAST(1493-1541)-PARACELSUS-:
SAMES MUST BE CURED BY SAMES
(همانند باید با همانند خود درمان شود.)

بعدها در قوانین هومیوپاتی همانند ( same) به مشابه ( homeos) تغییر پیدا کرد.
اولین اعلام دقیق قوانین بنیادین هومیوپاتی توسط پزشک دانمکاری جرج استال , Dr George Stahl در ابتدای قرن هفدهم در ادامه فرضیات پاراسلسوس شرح داده شده بود:
To treat with opposite acting remedies is the reverse of what it ought to be. I am convinced that disease will yield to, and be cured by, remedies that produce similar affections!
(درمان بوسیله داروهایی که عملکرد ضدیت دارند ، برعکس چیزی است که باید باشد.
من اعتقاد دارم که بیماری بوسیله داروهایی که میتوانند اثرات مشابه ایجاد کنند حاصل شده و همچنین میتواند درمان نیز شود.)
تفکر او به نوعی انقلاب و دگرگونی در پزشکی زمانه خودش بود و کاملا متضاد پزشکی رایج آن دوران !
در آن دوران اعتقاد بر این بود که یک ماده شوم یا شیطانی و آلوده به نام materia pecans در بدن بیماران وجود دارد و بیماری ناشی از آن است و باید به هر طریق ممکن بیماری را از بدن بیرون کشید و این راه درمان بیماران است .
به همین دلیل از رگ زدن و خونگیری ، دادن موادی که اسهال ایجاد می کرد ، خوراندن مواد استفراغ آور و… سعی در بیرون کشیدن بیماری از بدن داشتند .این روشها عوارض بسیاری را بر فرد بیمار تحمیل میکرد و حتی گاه باعث مرگ بیمار می شد.
البته عقاید دکتر استال( Dr George Stahl )به خاطر آنکه شرح و بسط دقیق علمی و مبتنی بر آزمایش و شواهد نبود از سوی جامعه پزشکی آن دوران با مخالفت روبه رو شد.
قانون مشابهت در درمان بیش از دوهزار سال پیش شناخته شده بود اما متاسفانه روش مند نشده بود و مطالعات علمی و آزمایشهای بالینی در مورد آن انجام نشده بود.
تا آنکه این کار و تدوین قوانین این روش درمانی توسط دکتر ساموئل هانه من ( Dr Samuel Hahnemann ) انجام شد.