علف چای

نام علمی: Hypericum perforatum
نام لاتین: St. John’s wort
نام ایرانی: گل راعی – هوفاریقون – گل شهناز – هزار چشم – گل تره – چای چوپان
طبع: گرم و خشک

اثرات درمانی  علف چای:

گرفتگی صدا را باز می کند. مؤثر در درمان اختلالات عصبی، هیستری، عدم تعادل عصبی، تسکین دردهای عصبی و افسردگی می باشد.

مؤثر در بیماری های عفونی مانند : سفیلیس ، سل ، اسهال خونی ، سیاه سرفه ، مالاریا ، عفونت مجاری ادراری و اختلالات کلیوی است.

مؤثر در درمان سندرم پیش از قاعدگی و دارویی مؤثر با عوارض کم در درمان انزال زودرس در آقایان است. همچنین برای درمان اختلال بیش فعالی با کمبود توجه در کودکان (ADHD) مورد استفاده قرار میگیرد.

از دیگر موارد مصرف این گیاه ، کمک به ترک دخانیات است.

استفاده از این گیاه برای درمان افسردگی در دراز مدت جواب می دهد و طول دوره ی درمان 3-2 ماه است.

مکانیسم اثر علف چای:

فلاونوئیدهای موجود در این گیاه (کوئرسیتین ، آمنتوفلاون ) همراه با پسودوهیپریسین و هایپرفورین ترکیبات اصلی ضد التهاب در گیاه گل راعی هستند. این ترکیبات مهار تولید واسطه های پیش التهابی نظیر پروستاگلاندین ، فاکتور نکروز دهنده ی تومور آلفا و اینترلوکین را از خود نشان می دهند. هایپرفورین یک مهارکننده ی دو منظوره سیکلواکسیژناز – 1 و 5 – لیپوکسیژناز عمل می کند.

این گیاه می تواند به عنوان یک داروی خانگی محبوب در بهبود جراحات ، سوختگی های سطحی و همچنین زخم های داخل معده به کار رود.

هایپیران از جمله داروهای گیاهی است که خواص ضد افسردگی دارد. این دارو از عصاره ی هیدروالکلی گل راعی به دست می آید و حاوی 25 میلی گرم هایپریکوم است. هایپریکوم به دلیل داشتن هایپریسین و فلاونوئیدها دارای اثرات آرامبخش ، مسکن و ضد التهاب می باشد. مکانیسم عمل هایپیران در درمان افسردگی از طریق ایجاد وقفه در بازجذب سروتونین و آزادسازی دوپامین صورت می گیرد.

در واقع هایپیران از طریق مهار آنزیم منوآمین اکسیداز موجب بروز اثر ضد افسردگی می گردد. از این رو نحوه ی عمل هایپیران بر روی افسردگی را مشابه فلوکسیتین می دانند.

ترکیبات اصلی و دارویی گیاه علف چای:

مشتقات آنتراکینونی (نفتودیانترون ها) شامل هایپریسین و پسودوهیپریسین و پیش ماده ی آن ها پروتوهیپریسین ، پروتوپسودوهیپریسین و ترکیب نادر سیکلوپسودوهیپریسین هستند.

تانن ها، فنل ها، روغن های فرار (که در بذر ، گل ها و ساقه ی این گیاه به مقدار زیاد وجود دارد.

آلفاپینن ، آلفا ترپینن و اوسیمن از دیگر ترکیبات موجو در اسانس این گیاه است. ماده ی قرمز رنگ هایپرسین بویژه در بذر این گیاه اثر ضد افسردگی در انسان دارد. روتن ماده ی ارزشمند دیگری است که بر تراوایی غشاها تأثیر دارد و در درمان غده های مغزی به کار می رود. داروهای تهیه شده ی صنعتی از این گیاه بر حسب دو ماده ی هیپریسین و پسودوهیپریسین استاندارد می شوند.

هشدارهای مصرف علف چای:

استفاده طولانی مدت این گیاه فعالیت داروهای حیاتی مانند مهارکننده های پروتئاز برای HIV و داروهای ضد وازنش پیوند را که بعد از پیوند اعضاء مورد استفاده قرار می گیرد بلوک می کند.

بهتر است از این گیاه با غذاهای دارای مقادیر زیادی تریپتامین مانند پنیر، داروی فلوکسیتین، مهارکننده ی MAO، داروهای ضد ایدز، داروهای قلبی حاوی دیژیتوکسین استفاده نشود، چون ممکن است اثرات آن ها را کاهش دهد.

از مصرف همزمان فرآورده های حاصل شده از گل راعی با داروهای سیکلوسپورین و تاکرولیموس به این دلیل که ممکن است موجب در حاد پیوند شود اکیدا خودداری شود.

گیاه هوفاریقون سبب افزایش عملکرد سیتوکروم های کبدی شده و از طریق افزایش میزان متابولیسم دارو ، ممکن است سبب کاهش سطح خونی برخی داروها و عدم بروز اثر درمانی شود . بنابراین در صورت مصرف هر گونه فرآورده دارویی ، قبل از مصرف این عصاره حتما با پزشک خود مشورت نمایید .

به دلیل تداخلات احتمالی با داروهای مورد استفاده در بی حسی موضعی و بیهوشی عمومی ، حداقل از 5 روز قبل از اعمال جراحی، مصرف این فرآورده ها باید قطع گردد.

مصرف همزمان این گیاه با داروهای ضد بارداری خوراکی باعث متابولیسم بیشتر اتینیل استرادیول ، یعنی ترکیب استروژنی این داروها می شود و ممکن است لکه بینی رخ دهد.

گل راعی ممکن است سطوح پلاسمایی داروهای دسته وارفارین مثل فنپروگمون و دی کومارول را کاهش دهد. بنابراین افرادی که از ضد انعقادهای دسته ی وارفارین استفاده می کنند در صورت استفاده از گل راعی باید فاکتورهای انعقادی خود را کنترل نمایند.

داروهای دیگری که در اثر مصرف همزمان با گل راعی ممکن است غلظت سرمی آن ها را کاهش دهد شامل : آنتی هیستامین های غیر خواب آور مثل لوراتادین ، سیتریزین و ترفنادین. مهارکننده های کانال های کلسیم مثل نیفدیپین ، آملودیپین و وراپامیل ، داروهای کاهنده ی چربی خون از خانواده ی احیاکنندگان HMGCOA مثل سیمواستاتین ، آتروواستاتین ، ولووستاتین ، باربیتورات ها مثل فنوباربیتال و پریمیدون ، بنزودیازپین ها مثل دیازپام ، لورازپام ، کلرودیازپوکساید ، آلپرازولوم ، آنتی بیوتیک های ماکرولید مثل اریترومایسین ، داروهای کاربامازپین ، کتوکونازول و کورتیزون می باشند .

مصرف همزمان اتوپوزاید با گل راعی به دلیل وجود هایپریسین منجر به تحت تأثیر قرار گرفتن اثر ضد سرطانی اتوپوزاید می شود و بهتر است بیماران سرطانی گل راعی را همراه با داروهای شیمی درمانی حاوی مهارکننده ی توپوایزومراز مثل اتوپوزاید و تنی پوزاید مصرف نکنند.

مصرف این گیاه موجب حساسیت نوری در انسان می شود، بنابراین در صورت مصرف زیاد گل راعی و یا داروهای مشتق شده از آن باید از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری شود. بنابراین مصرف همزمان این گیاه با داروهایی که توانایی ایجاد این حالت را دارند مثل امپرازول ، پیروکسیکام، فنوتیازین ها، سولفونامیدها و تتراسایکلین زمینه ی ایجاد این حساسیت را بیشتر می کند. افرادی که به طور همزمان این دو گروه دارو را با هم مصرف می کنند به مدت طولانی در معرض نور خورشید نباید قرار بگیرند.