اسم انگلیسی : Celandine, Great celandine, Tetter wort
از قسمت های مختلف این گیاه در درمان بیماری های زخم معده، سرطان معده، عفونت دهان، بیماری های کبدی، درد عمومی و اختلالات پوستی استفاده می شود.
همچنین دارای اثر ضد التهابی بوده و به عنوان مسکن به کار می رود.همچنین از این گیاه به عنوان مدر، تحریک کننده ترشح صفرا و ضد اسپاسم استفاده می شود.
در طب سنتی گیاه مامیران به عنوان گیاه زگیل شناخته شده است و برای مشکلات پوستی از جمله زگیل، میخچه و اگزماهای مزمن مورد استفاده قرار می گیرد.
در طب هومیوپاتی از این گیاه در درمان گرفتگی های جریان خون، بیماری یرقان و تسکین دردهای ناشی از ورم استفاده می شود. در طب سنتی چین از آلکالوئید بربرین موجود در این گیاه برای کاهش گلوکز خون در دیابت نوع 2 استفاده می شود.ریشه این گیاه در هنگام درد دندان استفاده می شود.
مکانیسم اثر مامیران:
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر : تحقیقات انجام شده ترکیبات آنتی اکسیدان موجود در این گیاه در درمان صرع لوب گیجگاهی و اثر قابل توجه آن در کنترل تشنج ناشی از پنتیلن تترازول اثبات کرده است.
فلاونوئیدهای موجود در گیاه مامیران با فعال کردن گیرنده گابا، سبب تقویت سیستم گابائروژیک مغز شده و اثرات ضد اضطرابی، خواب آوری و ضد تشنجی ایجاد می کند.
تحقیقات نشان داده است که ترکیبات آلکالوئیدی این گیاه دارای اثرات ضد باکتری و ضد ویروس بوده و همچنین ساپونین های این گیاه در بیماران دیابتیک اثر حمایت نورونی دارد. در مطالعه ای مشخص شده است که گیاه مامیران بر تکثیر ویروس HSV-1 اثر مهارکنندگی دارد.
همچنین مشخص شده که عصاره این گیاه باعث کاهش تیتر عفونت زایی ویروس ها می شود که اثر خود را با تأثیر بر بیان ژن ها و یا تداخل بر عملکرد پروتئین های ویروسی اعمال می کند.
شیره گیاه مامیران برای درمان اختلالات پوستی استفاده می شود آلکالوئید Benzophenanthridine موجود در گیاه مامیران در درمان بیماری پریودنتال به کار می رود، این آلکالوئید دارای عملکرد ضد پوسیدگی می باشد و از خراب شدن دندان جلوگیری می کند.
ثابت شده است که ترکیبات موجود در این گیاه خاصیت ضد تیروئیدی دارد و باعث تغییراتی در عملکرد تیروئید می شود.
ترکیبات اصلی و دارویی مامیران :
ترکیبات مهم دارویی گیاه مامیران شامل آلکالوئیدها، فلاونوئیدها و ترکیبات فنولی است. این گیاه حاوی آلکالوئید چلیدونینا است که شبیه آلکالوئید پاپاورین موجود در گیاه خشخاش است.
مامیران دارای مقدار زیادی آلکالوئید ایزوکینولین از جمله Chelidonine، Sanguinarine، Chelerithrin،Berberine و Coptisine می باشد. همچنین این گیاه حاوی استرول، ساپونین، ویتامین، نمک های کلسیم، منیزیم، مواد رزینی و موسیلاژ است.
عوارض جانبی مامیران:
استفاده طولانی مدت از این گیاه منجر به اثرات سمیت کبدی از جمله Hepatosis شدید و فیبروزیس می شود. تجویز داخلی صفاقی آلکلوئید Sanguinarine استخراج شده از این گیاه باعث افزایش آنزیم های کبدی در خون می شود و بعد از 24 ساعت باعث آسیب کبدی می شود.
تداخلات دارویی مامیران:
ترکیب بربرین این گیاه باعث مهار عملکرد میتوکندری و کاهش ATP داخل سلولی در دیابت القا شده با استرپتوزوسین می شود.
پژوهشگران گزارش کرده اند که این گیاه باعث کاهش سطح گلوتاتیون و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در کبد می شود.
هشدارهای مصرف مامیران:
تداخلات و احتیاط مصرف در این گیاه : این گیاه به دلیل اثرات سمی نباید در دوز بالا استفاده شود به خصوص در کودکان.مصرف گیاه مامیران در ناراحتی های کبدی و کلستاز با احتیاط مصرف شود. مصرف این گیاه در دوران بارداری به دلیل ایجاد تحریکات رحمی به واسطه آلکالوئیدهای چلیدونین (Chelidonine)، پروتوپین و چلریترین منع مصرف دارد. که در مطالعات حیوانی اثبات شده است.
