همانطور که در مقاله تاریخچه هومیوپاتی در طب باستان عرض کردم ، روش درمانی هومیوپاتی از زمان بقراط وجود داشته و از آن برای درمان بیماریها استفاده می کردند، اما اولین بار دکتر هانه مان بود که آن را به شکلی دقیق و علمی بیان کرد و آن را سازماندهی نموده و به صورت یک روش درمانی کامل تدوین نمود.
در مقاله – کشف هومیوپاتی و قانون مشابهت در درمان ذکر شد که وی پس از مطالعات فراوانی که در کتب مختلف داشت ، به صورت اتفاقی با داروی گنه گنه آشنا شد و به اثر درمانی آن روی بیماری مالاریا به روش هومیوپاتی پی برد.
پس از آن دکتر هانه مان به سراغ کتاب و متون پزشکی قدیمی رفت و سعی کرد دانش خود را در مورد این روش درمانی افزایش دهد و ریشه های آن در مشرق زمین و یونان باستان و روم باستان را بیابد.
سپس به کتابهای سم شناسی روی آورد تا بداند کسانی که بر اثر مصرف مواد مختلف دچار عارضه و یا مسمومیت شده اند ( کنش اول یا فارماکوکینتیک ) دچار چه علائمی می شدند.
مثلا پس از بررسی های فراوان متوجه شد که علائم مسمومیت با کافور بسیار بسیار شبیه علائم وبای خشک است و یا علائم مسمومیت با میوه گیاه تاج ریزی مرگ آور مشابهت زیادی با نشانه های مخملک دارد و یا مسمومیت با میوه گیاهی به نام استرامونیوم یا سیب شیطان مشابه عوارضی است که دیوانه های زنجیری دچار آن می شوند.
او و همکارانش به تحقیق و بررسی درباره این مواد و بیماری هایی که عوارض مشابه ( کنش ثانویه ) در بدن بیماران ایجاد می کردند پرداختند و توانستند بیماران فراوانی را به این روش درمان کنند.
اما زمانی نام هومیوپاتی در آلمان و اروپا بر سر زبانها افتاد که دکتر هانه مان و همکارانش توانستند موفقیتی چشمگیر در درمان همه گیری وبا که آن زمان در اروپا بسیاری زا افراد را به کام مرگ کشیده بود پیدا کنند.
طبق آماری که از آن زمان همواره مورد استناد است، میزان مرگ و میر در بیمارستان های ان زمان که به اصطلاح از طب ارتودوکسی استفاده می کردند بسیار بیشتر از میزان تلفات در بیمارستانی که دکتر هانه مان و همکارانش به روش هومیوپاتی بیماران را درمان می کردند بود.
از این زمان به بعد هومیوپاتی به عنوان یک روش درمانی موثر و قدرتمند شناخته شد.
خصوصا اینکه آن همه گیری وبا که کشت و کشتار فراوانی را به پا کرده بود ، تنها با سه دارو که یکی از کافور و دیگری از گیاه خربق سفید و سومی هم از سم آرسنیک تهیه شده بود درمان میشدند.
دکتر هانه مان در پی مطالعات گسترده ای که در علم شیمی و سم شناسی و گیاهان دارویی داشت، متوجه شد که بسیاری از مواد غذایی رایجی که انسانها روزانه مصرف می کنند نمیتواند تغییرات منفی روی تعادل بدن ایجاد کند و در نتیجه سیستم ایمنی هم با این مواد مشکلی ندارد و به راحتی آنها را میپذیرد و کنش ثانویه ای ایجاد نمی شود(مانند مصرف نان)
پس این مواد در طب هومیوپاتی نمی توانند به عنوان دارو کاربرد خاصی داشته باشند.
اما هرچه مطالعه کتابهای شیمی و سم شناسی وسیع تر می شد ، او نیز متوجه می شد که مواد سمی و موادی که می توانند حتی با میزان بسیار کم، اثر چشمگیری روی سلامتی و تعادل بدن ایجاد کنند و حتی مرگ آور هستند ، بهترین مواد برای تولید داروهای هومیوپاتی هستند و می توانند با تقویت کنش ثانویه سیستم ایمنی، به بهترین و سریعترین شکل، تعادل را به بدن بازگردانند.
در نتیجه به بررسی این مواد پرداخت ، و سعی کرد مواد جدیدی را نیز مورد آزمایش قرار دهد ( فرآیند اثبات اثر دارو یا proving ). مثلا از عناصر معدنی مانند کلسیم ، سدیم ، گوگرد و… نیز که اثر فراوانی روی بدن داشتند نیز استفاده کند.
اما نکته ای که او و هرکس دیگری که با مواد سمی و گیاهان سمی و… کار می کند، آگاه است این است که مصرف این مواد برای بدن بسیار خطرناک و حتی مرگ آور است و عموما چنان کنش اولیه ای ایجاد می کنند و چنان تعادل بدن را دچار تخریب می کنند که سیستم ایمنی نمیتواند کنش ثانویه (فارماکودینامیک ) موثری را ایجاد نموده و بدن را از سم پالایش نماید بدن به سرعت دچار نا به سامانی شده و تخریب شده و حتی مرگ رخ می دهد.
دکتر هانه مان با این چالش مواجه بود و تلاش کرد با مطالعه بیشتر به راه حلی دست یابد.پس از بررسی های فراوان در متون پزشکی و کتابهای باستانی مشرق زمین و یونان و خصوصا کتابهای یک طبیب و دانشمند دانمارکی به نام پاراسلسوس ، به تدریج به راه حل هایی برای این موضوع دست یافت.
او به این نتیجه رسید که: برای آنکه از شدت سمیت و خطر زا بودن این مواد دارویی بکاهد و بتواند از آنها برای درمان بیماران استفاده کند، آن مواد را رقیق نماید.
او طی سالها با کمک همکارانش تلاش کرد مواد دارویی که تهیه میکند را در نسبتهای گوناگونی رقیق نموده و مورد آزمایش و اثبات اثر دارو قرار دهد تا به نتیجه ای مشخص و سودمند برای تولید و تجویز این داروها برای بیماران دست یابد.
مثلا ماده مورد نظر را به نسبت یک واحد در صد واحد آب رقیق می کرد. در سالهای متوالی رقیق کردن داروها را با نسبتهای بیشتری انجام داد. مثلا ابتدا یک واحد از ماده اولیه را با آب رقیق کرد بعد یک واحد از این محلول را مجددا” با آب رقیق کرد و باز هم این کار را ادامه میداد.
او متوجه میشود برخلاف تصور رایج که اعتقاد دارند هرچه دارو در آب رقیق شود کم اثر تر میشود ، فرآیند رقیق سازی از اثرات خطرناک و مرگ آور مواد سمی و دارو ها می کاهد ، اما توان درمانی این داروها افزایش می یابد و این مسئله را به وضوح در درمان بیماران مشاهده کرد و گزارش تمامی این درمانها را ثبت نمود.
در سیستم داروسازی هومیوپاتی ، اگر ماده اولیه ، یک بار به نسبت یک به صد رقیق شود به آن C1 ( centesimal) میگویند.مثلا به دارویی که از گیاه بابونه آلمانی ( Chamomila ) تهیه میشود و چهار بار با نسبت یک به صد محلول میشود C4 می گویند.
همچنین او در پی مطالعاتی که در متون باستانی و کتابهای پاراسلسوس داشت ، به روشی دست یافت که بعدها آن را توانمندسازی دارو ( Potentize ) نامید.
این روش به این ترتیب بود که هر بار که اقدام به رقیق کردن دارو در آب مینمود، شیشه حاوی محلول را با شدت و به دفعات ثابتی تکان میداد.او در بررسی های بالینی و درمان بیماران عملا به اثر بخشی بیشتر دارو ها هنگامی که این کار را انجام میداد پی برد.
او طی سالها تحقیق و توسعه در پزشکی هومیوپاتی ، به روش خاص داروسازی هومیوپاتی رسید که شامل رقیق کردن ماده اولیه و سپس تکان دادن شدید شیشه محلول بود. این فرآیند رقیق سازی و تکان دادن شیشه محلول دارو به صورت پشت سر هم ادامه پیدا میکند تا دارو به توان لازم که برای درمان بیماری لازم است برسد.
در طی این روش داروسازی هربار رقت ماده اولیه به 2- 10 می رسد.
این کار به طور پیوسته ادامه می یابد. در هر مرحله تواندار شدن دارو با یک عدد نشان داده می شود . مثلا 12 یا 30 ویا 200 و…
محلول دارویی به میزانی که پزشک تجویز می نماید و به صورت خوراکی تجویز می شود.همچنین می توان برای حمل و نقل ساده تر و استفاده کاربردی تر، محلول دارویی را در تماس با قرص ها و یا گلبولهایی قرار داد که عمدتا” از ترکیب گلوکز و ساکاروز تهیه شده اند و این قرصها به محلول دارویی آغشته شده و آماده استفاده توسط بیماران می باشند.
در نهایت داروهای هومیوپاتی چه به صورت قرص ویا محلول و یا گلبول ، توسط کارخانه سازنده بسته بندی و به داروخانه ها توزیع می شود.
تقریبا در تمامی کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا ، استرالیا ، کشورهای آمریکای جنوبی و اکثر کشورهای آسیایی ( حتی پاکستان و بنگلادش و… ) داروهای هومیوپاتی در کنار سایر داروها در داروخانه عرضه می گردد.متاسفانه به خاطر قوانین دست و پا گیر و بروکراسی پیچیده ای که در ایران وجود دارد، تنها چند مورد از داروهای هومیوپاتی در داروخانه ها عرضه شده اند و هنوز امکان عرضه کامل داروهای هومیوپاتی فراهم نشده است.
